Co, of beter bekend als ‘dokter Co’, is gepensioneerd arts wiens leven altijd in het teken heeft gestaan van verzet en activisme. Hij speelt piano, exposeert met zijn tekeningen en fietst nog elke week de hele stad rond. Hij woont samen met zijn vrouw en zoon in Amsterdam Noord. Ze moeten het doen met hun AOW en Co’s kleine pensioen.
Het begin van verzet
Co is opgegroeid in Utrecht, waar hij geneeskunde studeerde. Omdat hij zich wilde specialiseren in kindergeneeskunde vertrok hij naar Amsterdam. Hij kwam terecht in Amsterdam West waar hij samen ging wonen met zijn toekomstige vrouw, en een dochter met haar zou krijgen.
Zijn studentenjaren stonden in het teken van de koude oorlog en actievoeren tegen kernwapens. In die tijd ‘deed iedereen daar op de een of andere manier wel iets tegen.’ Co ging echter verder: niet alleen demonstreren op de Dam, maar burgerlijke ongehoorzaamheid zoals aan de noodrem trekken in de trein. In 1989 ging het nog verder. Zijn vriend Kees Koning en hij hoorden dat de straaljagers bij Woensdrecht werden gebruikt in dat geweld tegen de Koerden in Turkije. Ze betraden het vliegveld met een bijl en maakten met z’n tweeën twee F5’s onbruikbaar. Ze wilden achter hun daden staan en zichtbaar worden. Zodoende hebben ze gewacht op het vliegveld tot ze werden opgepakt. Het leidde tot een celstraf van een halfjaar.
1e kantelpunt Na zijn vrijlating werd hij uitgenodigd op een werkbezoek naar Turkije. Het was een officiële delegatie met ook een parlementariër aanwezig, om de situatie in Turkije – de schijnprocessen, de doodvonnissen tegen Koerden – aan te kaarten in Nederland. Co: “Dit was een kantelpunt in mijn bestaan.” Hij zag daar zo veel vreselijke dingen; het heeft zo veel impact gemaakt, én hij was zo verliefd geworden op Turkije, dat hij daarna niet meer hetzelfde zou zijn. Zijn relatie was in de tussentijd stukgelopen en hij lag in een scheiding. Bij terugkomst werd hij voorgesteld aan een Turkse vrouw. Zij streed ook tegen de martelingen in Turkije. Ze werden verliefd en trouwden, mede zodat zij sneller een verblijfsvergunning zou krijgen. Samen kwamen ze te wonen in Amsterdam Noord, en kregen ze een zoon.
2e kantelpunt “Het tweede ‘kantelpunt in mijn bestaan was mijn ontmoeting met ongedocumenteerden,” zegt Co. Hij werkte bij De Witte Jas, een organisatie van vrijwilligers in de medische sector zoals artsen, verpleegkunden en fysiotherapeuten, die zich inzetten voor de gezondheid van mensen zonder geld of papieren. Er kwamen steeds meer gastarbeiders langs bij het spreekuur van de Witte Jas. Nadat er steeds meer aandacht en uiteindelijk geld kwam voor de zorg voor ongedocumenteerden, werd de organisatie opgeheven. Co ging verder bij de Kruispost en later pionierde hij met een eigen spreekuur in de Pijp. Toen hij met zijn tweede vrouw verhuisde naar Noord, begon hij op het NDSM terrein als arts voor de Turken in de naaiateliers die daar werkten. “Het verdiende niet veel, maar ik kreeg wat mensen kwijt konden, en leefde van een uitkering.”
Ook is Co altijd handig geweest met fietsen. In de kelder van de Diaconie werkte hij als fietsenmaker. Na verloop van tijd werd de kelder ontruimd om plaats te maken voor daklozen. Maar niet voor ongedocumenteerden – voor ‘de échte daklozen.’ Intussen zag hij uitgeprocedeerde asielzoekers de nacht doorbrengen met een paraplu op de stoep. Daarop heeft Co ’s nachts een zeil uit de kelder gepakt en die opgehangen in de tuin van de Diaconie. Daar ging hij, samen met een groep dakloze ongedocumenteerden, slapen. Het was het begin van de We Are Here-beweging (2012). Co zegt hier zelf over: ‘Het was een heftige tijd, maar het is het belangrijkste wat ik heb meegemaakt.’ In die jaren deed hij mee met de krakersbeweging, was hij arts in de Vluchtgarage, en streed voor de Bed Bad Brood regeling in Amsterdam. Hij heeft actiegevoerd om de 24-uurs opvang voor vluchtelingen open te laten blijven – en dat is gelukt.
Het werk gaat door
Zijn hele leven heeft Co gewerkt als arts, maar nu is hij grotendeels gepensioneerd. Zijn vrouw, zoon en hij leven van het kleine pensioen dat Co heeft opgebouwd tijdens een baan via de sociale werkvoorziening, en hun AOW. Hij heeft altijd heel zuinig geleefd om hiervan rond te kunnen komen: “het zou ook leuk zijn om een keer een boek te kopen.” Nog steeds regelt hij medicijnen voor de mensen die hij helpt; die krijgt hij via bekenden of kan hij ophalen met een recept bij de apotheek. Hij is nog steeds betrokken bij de We Are Here-beweging, is een vast gezicht in het Wereldhuis en is betrokken bij de opvang voor Oekraïners in Amsterdam. Waarom hij bij de NoordAs zit? “Ik ben altijd al een kerkganger geweest, en ik was razend enthousiast dat ‘de kerk’ een activistische kant op ging. Dan kun je twee dingen doen: meegaan met de activisten, of stoppen.”
Check hier de visual:
