Landelijk gaan

Landelijk gaan. Dat is al langer een wens van de NoordAs. In de verhalen die we horen in Amsterdam Noord komen we vaak beleid tegen dat niet in Amsterdam gemaakt wordt, maar in Den Haag. Afgelopen jaar kregen we al (letterlijk) een buslading aan parlementariërs over de vloer en dat hebben we aangegrepen om zelf een keer met de auto naar Den Haag te rijden. We spraken daar Esmah Lahlah kort en krachtig. En ze beloofde nog een keer langer met ons in gesprek te gaan in Amsterdam.  Die belofte maakte ze waar op een koude maandagochtend in februari. Op onze uitnodiging waren ook Don Ceder (ChristenUnie) en Boris Dittrich (D66) ingegaan.  

Stedelijk - landelijk - stedelijk..? 

Tineke trapte de ochtend af met een duidelijke vraag: “Weet u eigenlijk wel wat de kostendelersnorm is?” Zij wel. Ze leeft al jaren met haar volwassen zoon onder een dak en dat betekent: kosten delen. Door de onvermijdelijke wisselende inkomsten van haar zoon is er voortdurend stress rondom haar inkomsten. Het huishoudboekje ligt altijd op tafel en geeft spanning in haar gezin: moeder en zoon hebben ook een financiele huishouding te runnen samen. Kan er geen uitzondering gemaakt worden? In eerdere gesprekken die we voerden met de gemeente wordt steevast verwezen naar Den Haag.  

Een uitzondering kan zeker. Sterker nog: dat is verankerd in de participatiewet, aldus Don Ceder. De gemeente kan zelf uitzonderingen maken en ontheffing verlenen van de kostendelersnorm. Er is ruimte voor maatwerk. Terug naar de gemeente dus. Bij navraag bij gemeente Amsterdam blijkt dat de uitzondering alleen gemaakt kan worden voor als er “sprake is van tijdelijk vooropgezet verblijf; ook wel bekend als kennismakingsperiode. Belangrijk element hierbij is ‘tijdelijk verblijf’, m.a.w. er is geen sprake van permanente woningdeling.” Kortom: niet voor de situatie van Tineke van toepassing.  

Toch vertelde ze haar verhaal niet voor niets. Don Ceder en Esma Lahlah zegden toe om in het aankomende debat over de herziening van de participatiewet haar verhaal mee te nemen.  

“We hebben vaak de neiging om over mensen praten die het betreft, maar het is goed om met mensen te praten en te zorgen dat die verhalen dan ook terecht komen in de Tweede Kamer. (…) Ik denk dat wetgeving die op zich goedbedoeld is, maar helemaal anders uitpakt voor de leefwereld van mensen dat hoor je alleen als mensen hun verhalen delen. Doordat ervaringsdeskundigen hun verhalen delen weet je waar je het voor doet. Die verhalen doen er toe” - Esmah Lahlah 

Bestaans(on)zekerheid? 

De inzet van de vorige Tweede Kamerverkiezingen draaide om bestaanszekerheid. Een prachtige term, die met veel beroering de ether werd ingeslingerd. De vraag is wat het waard is voor mensen zoals Sandra. Na het verlies van haar baan door een burn-out kon ze ternauwernood een huisuitzetting voorkomen. Inmiddels is haar situatie gestabiliseerd, maar ze houdt maar nét haar hoofd boven water. Ze maakt zich grote zorgen over de voortdurend stijgende kosten. “Niemand lijkt het zich te realiseren, maar we stevenen af op een grote crisis.”  

Ze staat daar niet alleen in. Esmah Lahlah legt uit dat ook het SCP met een rapport is gekomen waarvan de conclusie heel helder is: het sociaal minimum is consequent te laag. Het huidige kabinet geeft daar ondanks de verkiezingsbeloftes geen uitvoering aan.  

Het verhaal van Sandra raakte Esmah ook op persoonlijk vlak. Iemand uit haar persoonlijke omgeving stapelt ook uitkering op (aanvullende) uitkering en wordt gek van de bureaucratie dat dat  met zich meebrengt.  

“Ik zag heel veel kracht, maar ook veel verdriet, over dat een overheid de mensen behoort te helpen - een schild hoort te zijn voor de zwakkeren - eigenlijk mensen steeds dieper de grond in boort. Dat motiveert me om dit aan te kaarten in de Tweede Kamer. De overheid moet er zijn voor mensen, moet mensen zien. Dat is het begin”  - Don Ceder 

Toeslagenaffaire 

Tot slot vertelde Fatima haar verhaal over het toeslagenschandaal. Ze leende veel geld aan haar familie om te voorkomen dat die kopje onder ging door het toeslagenschandaal. Geld dat ze niet meer terug kan halen via compensatieregelingen, aangezien niet zélf gedupeerde is.  

Hoe dat precies in z’n werk gaat konden de kamerleden niet zeggen, maar de belofte werd gedaan dat verder uit te zoeken.  

Stuk voor stuk verhalen die aantonen dat het systeem misschien wel goedbedoeld is, maar niet werkt. We gaan door met het vertellen van verhalen, juist ook aan de landelijke politiek. Over een half jaar komen deze drie kamerleden in ieder geval terug om toe te lichten wat ze hebben kunnen doen rondom deze verhalen.  

“Wat ik het meest bijzondere vond is dat er een plek is zoals de NoordAs waar mensen bij elkaar komen, waar ze zich gezien voelen, gehoord voelen, waar ze onderdeel zijn van een team. Als je kijkt naar de samenleving is dat vaak niet zo. Dus het is fijn dat er een plek is waar je gewoon mag zijn. Want niet alleen de verhalen doen ertoe, ook de mensen doen ertoe” - Esmah Lahlah.